Các sàn chứng khoán tại Việt Nam đều hỗ trợ hai phương thức giao dịch là giao dịch thỏa thuận và khớp lệnh. Vậy giao dịch thỏa thuận là gì? Khớp lệnh là gì? Hãy cùng Forex.com.vn tìm hiểu về giao dịch thỏa thuận và các phương thức khớp lệnh ngay trong bài viết dưới đây!
Phụ Lục
Giao dịch thỏa thuận là gì?
Giao dịch thỏa thuận là giao dịch được thực hiện giữa các nhà đầu tư là cá nhân, tổ chức có liên quan đến cổ phiếu, chứng khoán. Người mua và người bán sẽ thỏa thuận với nhau về giá cả và khối lượng chứng khoán thông qua nội dung được cung cấp để bán bởi các thành viên hoặc thông qua Sở giao dịch. Tuy nhiên, giá thỏa thuận phải nằm trong phạm vi giá của ngày giao dịch diễn ra.
Trong giao dịch sẽ phải thảo luận về khối lượng chứng khoán. Các lệnh giao dịch đã đặt không thể bị hủy, vì vậy các nhà đầu tư cần xem xét vấn đề này.
Trường hợp công ty chứng khoán nhập sai lệnh giao dịch của nhà đầu tư, lệnh gốc phải được xuất trình và chấp thuận bởi Sở giao dịch và đối tác để được sửa chữa.
Các chỉ số trên sàn như HNX-Index, VN-Index, UPCoM-Index, v.v., hoàn toàn không dựa trên giá trị giao dịch để tính toán. Đặc biệt, nhà đầu tư cần lưu ý rằng các giao dịch thỏa thuận trong cổ phiếu hoặc chứng chỉ quỹ không được thực hiện trong ngày đầu tiên niêm yết/đăng ký giao dịch trên sàn giao dịch.
Đặc điểm của giao dịch thỏa thuận
Thông qua giao dịch thỏa thuận là gì, có thể thấy giao dịch này có những điểm chung nhất định, chẳng hạn như:
- Giao dịch sử dụng các điều kiện giao dịch, tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu tương tự như các giao dịch khớp lệnh
- Giao dịch phải được thực hiện trong hạn mức giao dịch phù hợp, không vượt quá quy định của pháp luật để không vi phạm quy định về thao túng giá, thao túng thị trường chứng khoán.
- Lệnh trong giao dịch phải bằng hoặc lớn hơn 10.000 cổ phiếu hoặc 3000 trái phiếu.
Quy định về giao dịch thỏa thuận của HSX và HNX
Sàn HSX và sàn HNX đều áp dụng quy định về giao dịch thỏa thuận với cổ phiếu, trái phiếu phổ biến trên thị trường. Lệnh giao dịch có thể được thực hiện từ 9 giờ buổi sáng đến 15 giờ buổi chiều (trừ giờ nghỉ trưa).
Các lệnh đặt qua được đặt bởi các nhà đầu tư chỉ có giá trị trong ngày và giá nằm trong phạm vi của mức của ngày hôm đó. Nhà đầu tư không được phép thỏa thuận giao dịch cổ phiếu và chứng chỉ quỹ vừa được niêm yết trên sàn chứng khoán trong ngày đầu tiên.
Khối lượng giao dịch:
- Sàn HSX:
- Cổ phiếu, chứng chỉ quỹ: nếu khối lượng đặt lệnh từ 20.000 cổ phiếu/chứng chỉ quỹ, các giao dịch thỏa thuận sẽ được yêu cầu.
- Trái phiếu: không có quy định
- Không có đơn vị giao dịch nào được chỉ định
- Sàn HNX:
- Cổ phiếu: lớn hơn hoặc bằng 5,000 cổ phiếu
- Trái phiếu: lớn hơn hoặc bằng 1.000 trái phiếu
- Giao dịch lô lẻ (từ 01 đến 99 cổ phiếu): thỏa thuận hoặc khớp lệnh liên tục.
- Không có đơn vị giao dịch nào được chỉ định.
Thanh toán
- Sàn HSX:
- Thời gian: T+2
- Phạm vi: ± 7%
- Sàn HNX:
- Thời gian: T+2
- Phạm vi: ± 10%
Quy trình giao dịch thỏa thuận
Để thực hiện một giao dịch thỏa thuận, cần phải có người mua và người bán, đối với các đối tác khác nhau, sẽ có các quy trình thực hiện khác nhau. Trong quá trình thực hiện giao dịch này, khi đối tác được xác định, sẽ có một quy trình khác với đối tác không xác định. Cụ thể như sau:
Giao dịch khi nhà đầu tư xác định đối tác
Khi nhà đầu tư đã xác định được đối tác của mình, giao dịch sẽ được thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Người mua và người bán sẽ thỏa thuận với nhau về giá cả, khối lượng và hình thức thanh toán giao dịch.
- Bước 2: Hai bên thông báo cho công ty chứng khoán của mỗi bên.
- Bước 3: Công ty chứng khoán sẽ nhập các lệnh giao dịch vào hệ thống và Sở Giao dịch Chứng khoán sẽ tổng hợp kết quả giao dịch vào cuối phiên giao dịch.
Giao dịch khi nhà đầu tư chưa xác định được đối tác
Nếu nhà đầu tư chưa xác định được đối tác của mình, quy trình thực hiện giao dịch sẽ khác:
- Bước 1: Nhà đầu tư sẽ liên hệ với công ty chứng khoán để đặt lệnh mua bán.
- Bước 2: Công ty chứng khoán nhập lệnh vào hệ thống và lệnh mua/bán này sẽ được hiển thị trên hệ thống chính của Sở giao dịch và công ty chứng khoán.
- Bước 3: Dựa trên thông tin trên cổng thông tin chính này, các công ty chứng khoán sẽ liên hệ với nhau và giúp nhà đầu tư tìm kiếm đối tác.
- Bước 4: Sau khi đạt được thỏa thuận, công ty chứng khoán thực hiện lệnh giao dịch cho nhà đầu tư.
Ghi chú trong các giao dịch thỏa thuận
Khi thực hiện giao dịch thỏa thuận, doanh nghiệp cần xem xét một số vấn đề như sau:
Đầu tiên, lệnh giao dịch sẽ có hiệu lực trong ngày và khi đặt lệnh sẽ không bị hủy. Do đó, nhà đầu tư khi thực hiện các giao dịch thỏa thuận cần phải cẩn thận để tránh những sai lầm.
Bạn cần chú ý đến biên độ giao dịch để không vi phạm các quy định của Trung tâm Giao dịch Chứng khoán cũng như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Hai bên sẽ xác nhận giao dịch khi tiến hành giao dịch đã thỏa thuận. Sau khi xác nhận giao dịch với các điều khoản chung, quá trình giao dịch sẽ được thực hiện theo quy định chung. Khi tất cả các quy trình giao dịch kết thúc, việc xác nhận kết quả số dư cổ phiếu và quy trình thanh toán bù trừ sẽ được thực hiện như một giao dịch khớp lệnh.
Nguyên tắc khớp lệnh chứng khoán
Có hai nguyên tắc khớp lệnh: Khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục
Khớp lệnh định kỳ
Khớp lệnh định kỳ chỉ được áp dụng tại sàn HoSE trong hai khung thời gian: 9am-9:15am là phiên khớp lệnh định kỳ để xác định giá mở cửa (ATO) và 14:30-14h45 là phiên khớp lệnh định kỳ để xác định giá đóng cửa. Nhà đầu tư không thể hủy hoặc sửa đổi lệnh trong hai khung thời gian này.
Khớp lệnh định kỳ được thực hiện trên cơ sở khớp lệnh mua và bán tại một thời điểm nhất định. Giá thực hiện là giá có khối lượng giao dịch lớn nhất. Nếu có nhiều mức giá đáp ứng tiêu chí này, giá khớp hoặc gần với giá thực hiện lệnh gần đây nhất sẽ được chọn.
Phương pháp khớp lệnh định kỳ sẽ ưu tiên các nhà đầu tư đặt lệnh mua ở mức giá cao hơn và lệnh bán ở mức giá thấp hơn sẽ được thực hiện trước. Trong trường hợp lệnh mua hoặc lệnh bán có cùng một mức giá, lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch trước sẽ được ưu tiên thực hiện.
Khớp lệnh liên tục
Khớp lệnh liên tục được áp dụng tại HoSE từ 9h15-11h30 và 13h-14h30, tại HNX lúc 9h sáng-11h30 và 13h-14h30 tại UPCoM trong suốt phiên không bao gồm giờ nghỉ trưa. Nhà đầu tư được phép hủy và sửa đổi lệnh trong thời gian khớp lệnh liên tục.
Sự khác biệt lớn nhất giữa phương pháp này và phương thức khớp lệnh định kỳ là phương thức khớp lệnh liên tục được thực hiện tức thì. Bởi vì nguyên tắc khớp lệnh liên tục là khớp lệnh mua và bán ngay tại thời điểm khi chúng được đưa vào hệ thống giao dịch thay vì tích lũy và chờ đợi một thời gian nhất định. Các lệnh giao dịch có giá tốt nhất (mua cao, bán thấp) sẽ được ưu tiên thực hiện trước. Nếu có nhiều lệnh với cùng một mức giá, thì lệnh vào được nhập vào hệ thống trước sẽ được ưu tiên thực hiện trước.
Trên đây là những thông tin cơ bản về giao dịch thỏa thuận và các nguyên tắc khớp lệnh khi giao dịch chứng khoán. Hy vọng bài viết có thể giải đáp các thắc mắc của bạn về các phương thức giao dịch chứng khoán trên các sàn giao dịch chứng khoán. Chúc bạn giao dịch thành công!
