Chứng quyền có bảo đảm là một loại tài sản giao dịch hấp dẫn và rủi ro cao trên thị trường chứng khoán. Vậy chứng quyền có bảo đảm là gì? Có bao nhiêu loại? Có nên giao dịch chứng quyền có bảo đảm không? Hãy cùng Forex.com.vn tìm hiểu tất tần tật về chứng quyền có bảo đảm trong bài viết dưới đây!
Phụ Lục
Chứng quyền có bảo đảm là gì?
Chứng quyền có bảo đảm là sản phẩm do công ty chứng khoán phát hành (được cấp phép bởi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) và niêm yết trên sàn chứng khoán có mã giao dịch riêng.
Các loại chứng quyền có bảo đảm
Chứng quyền có hai loại: chứng quyền mua và chứng quyền bán. Nhưng loại nào thì cũng được gắn vào mã chứng khoán cơ bản như cổ phiếu, ETF, chỉ số,… để xác định lợi nhuận hoặc thua lỗ.
Giao dịch chứng quyền có bảo đảm ở đâu?
Chứng quyền có bảo đảm có thể được giao dịch trên thị trường chứng khoán cơ sở. Vì vậy các nhà đầu tư không cần phải đăng ký một tài khoản mới như khi họ muốn giao dịch hợp đồng tương lai trên thị trường phái sinh. Nhà đầu tư cũng không phải ký quỹ khi đầu tư chứng quyền.
Tuy nhiên, nhà đầu tư nắm giữ chứng quyền có chứng khoán cơ sở là cổ phiếu không có bất kỳ quyền nào (gồm: quyền biểu quyết, nhận cổ tức, nhận cổ phiếu thưởng, mua cổ phiếu phát hành thêm,…) trong doanh nghiệp.
Chứng quyền luôn có thời hạn, phổ biến 4-9 tháng. Giá của chứng quyền thường thấp hơn nhiều lần so với giá của chứng khoán cơ cở. Nhưng có đòn bẩy cao và có thể tính toán tổn thất tối đa. Đây là những đặc điểm làm cho sản phẩm này phù hợp với các nhà đầu tư mạo hiểm cần sử dụng đòn bẩy trong ngắn hạn để kiếm lợi nhuận.
Nói một cách đơn giản, chứng quyền có bảo đảm cung cấp cho các nhà đầu tư quyền được hưởng giá chênh lệch giá của một cổ phiếu. Nếu bạn sở hữu chứng quyền và có lợi nhuận, các nhà đầu tư có thể nhận ra lợi nhuận bằng cách bán trực tiếp trên sàn giao dịch hoặc chờ ngày hết hạn.
Ví dụ về chứng quyền có bảo đảm
Ví dụ, chứng quyền mua CHDB2101 do Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam phát hành có thời hạn 9 tháng. Ngày giao dịch đầu tiên là ngày 18 tháng 1 năm 2021 và ngày cuối cùng là ngày 20 tháng 9 năm 2021. Giá phát hành là 1.000 đồng và giá thực hiện là 29.888 đồng. Tỷ lệ chuyển đổi là 5:1, hoặc 5 chứng quyền cho 1 cổ phiếu.
Giá tham chiếu HDB trong ngày giao dịch chứng quyền đầu tiên là 27.900 đồng. Với số vốn 30 triệu đồng và không bao gồm hệ số lot giao dịch, nhà đầu tư có thể mua 1.075 cổ phiếu HDB hoặc 30.000 chứng quyền.
Tính đến ngày 2/7, giá tham chiếu cổ phiếu là 36.450 đồng và giá tham chiếu chứng quyền là 3.240 đồng.
Trong trường hợp mua cổ phần và chốt lời, nhà đầu tư có lợi nhuận 1.075 x (36.450-29.888) = 7.054.150 đồng, tương đương tỷ suất lợi nhuận 23%. Trong trường hợp mua chứng quyền, nhà đầu tư có lợi nhuận 30.000 x (3.240-1.000) = 67,2 triệu đồng, tương đương tỷ suất sinh lời 124%.
Trong trường hợp mua chứng quyền và nắm giữ đến ngày đáo hạn (giả sử cổ phiếu HDB lên tới 50.000 đồng), nhà đầu tư được tổ chức phát hành trả số tiền (30.000/5) * (50.000-29.888) = 120.672. 000 VNĐ. Sau khi trừ vốn, nhà đầu tư thu về lợi nhuận 90.672.000 đồng, tương đương tỷ suất lợi nhuận 202%.
Nhà đầu tư sẽ hòa vốn trong trường hợp giá thị trường HDB tại ngày đáo hạn chứng quyền là 34.888 đồng, bằng với giá mua chứng quyền nhân với tỷ giá chuyển nhượng và cộng với giá thực hiện.
Trong trường hợp mua chứng quyền và nắm giữ đến ngày đáo hạn, nhưng sau đó cổ phiếu HDB chỉ còn 20.000 đồng, nhà đầu tư sẽ mất toàn bộ số tiền đầu tư. Trong khi đó, nếu mua cổ phần, nhà đầu tư chỉ lỗ (27.900-20.000 đồng) * 1.075 = 8.492.500 đồng, tương đương mức lỗ 28%.
Có nên đầu tư chứng quyền có bảo đảm?
Ưu điểm của chứng quyền là tỷ lệ lợi nhuận cao, biết trước tổn thất tối đa và chi phí ban đầu thấp hơn nhiều so với chứng khoán cơ sở.
Hôm nay (28/6), chứng quyền có bảo đảm (CWs) đã được niêm yết và đưa vào giao dịch trên HOSE, trở thành nhóm sản phẩm thứ ba bên cạnh chứng khoán cơ sở và hợp đồng tương lai.
Chứng quyền có bảo đảm là một sản phẩm tài chính phổ biến trên thế giới, đặc biệt là ở các thị trường châu Á như Hồng Kông, Đài Loan và Hàn Quốc… Tại Việt Nam, sự xuất hiện của CW được kỳ vọng sẽ góp phần vào sự phát triển của thị trường.
Theo quy định, chứng quyền có bảo đảm là sản phẩm do công ty chứng khoán phát hành và niêm yết trên sàn chứng khoán có mã giao dịch riêng và hoạt động giao dịch tương tự như chứng khoán cơ sở.
Trong giai đoạn đầu tiên, Bộ Tài chính có kế hoạch tung ra các sản phẩm chứng quyền dựa trên chứng khoán cơ sở, là cổ phiếu niêm yết, thực hiện các quyền theo phong cách châu Âu (được thanh toán khi đáo hạn) và phương thức thanh toán bằng tiền mặt. Tuy nhiên, vì đây là lần đầu tiên được đưa ra thị trường, không phải tất cả các cổ phiếu đều được lựa chọn để phát hành chứng quyền.
Theo công bố của HoSE, ban đầu chỉ có 26 cổ phiếu đủ điều kiện nhận nền tảng chứng khoán, chủ yếu là cổ phiếu tài chính – ngân hàng và cổ phiếu vốn hóa lớn (bluechips). Các cổ phiếu trong nhóm này phải đáp ứng nhiều tiêu chí như có vốn hóa thị trường trên 5.000 tỷ đồng, có lãi lỗ lũy kế, tỷ lệ chuyển nhượng tự do 20%, không bị cảnh báo hoặc ngừng giao dịch.
Chứng quyền có giá mua dựa trên tính toán của các đơn vị chào bán, nhưng trung bình chỉ bằng khoảng 10% giá thị trường của chứng khoán cơ sở. Các nhà đầu tư mua chứng quyền có thể bán khi sản phẩm được niêm yết trên sàn giao dịch hoặc giữ đến ngày đáo hạn.
Nếu được giữ đến ngày đáo hạn, khách hàng sẽ nhận được lãi suất chênh lệch giữa giá thanh toán tại ngày hết hạn và giá thực hiện của chứng quyền, trong trường hợp không đáp ứng được kỳ vọng, chủ đầu tư có thể không thực hiện quyền và chịu tổn thất tối đa là giá mua chứng quyền.
Theo quy định, sản phẩm này có kỳ hạn từ 3 đến 24 tháng và trong đợt phát hành ban đầu, các công ty chứng khoán chủ yếu tập trung vào kỳ hạn 3 tháng và 6 tháng.
“Sức nóng” trên thị trường này có thể thấy từ các đợt chào bán chứng quyền ban đầu (IPO), được thực hiện bởi các công ty chứng khoán trước khi sản phẩm này được niêm yết và giao dịch chính thức trên Sàn HOSE.
Ví dụ, đợt chào bán đầu tiên của Công ty Chứng khoán SSI cho cổ phiếu cơ sở là cổ phiếu MBB. Số lượng đăng ký hợp lệ đạt hơn 6,4 triệu đơn vị, gấp đôi số lượng mà SSI đưa ra, với sự tham gia của 270 nhà đầu tư.
Tại buổi họp báo tại HoSE ngày 24/6, đại diện Ủy ban Chứng khoán cho biết đã cấp chứng chỉ chào bán cho 16 sản phẩm CW của 7 công ty chứng khoán. Tổng số chứng quyền chào bán ước đạt gần 29 triệu đơn vị, với tổng giá trị 104 tỷ đồng.
Nhận định về CW, đại diện HOSE cho rằng sản phẩm sẽ giải quyết được bài toán hết “room” ngoại của nhiều cổ phiếu, bởi nó không giới hạn tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài và tài sản cơ sở của chứng quyền là một cổ phiếu đơn lẻ. Kỳ vọng của các nhà quản lý là thu hút thêm dòng vốn và tăng tính thanh khoản trên thị trường.
Tuy nhiên, do tỷ lệ đòn bẩy cao khi hệ số lợi nhuận được xác định bởi giá chứng khoán cơ sở nhưng giá mua chứng quyền chỉ bằng khoảng 10% giá thị trường, các nhà quản lý cũng chỉ ra những rủi ro liên quan đến Sản phẩm này, chẳng hạn như thao túng giá chứng khoán cơ sở và chứng quyền, tổ chức phát hành trở nên mất khả năng thanh toán.
Nói về vấn đề thao túng, đại diện HOSE cho biết, giá thanh toán chứng quyền được tính dựa trên mức trung bình của giá chứng khoán cơ sở trong 5 phiên liền kề với ngày đáo hạn. Điều này sẽ loại bỏ yếu tố làm giá trong phiên cuối cùng. Đại diện Ủy ban Chứng khoán khẳng định, việc cho phép nhiều tổ chức phát hành CW trên cùng một cổ phiếu cơ sở giúp tạo ra yếu tố cạnh tranh và hạn chế thao túng. Đồng thời, điều này cũng hỗ trợ giám sát quá trình báo giá tạo lập thị trường của tổ chức phát hành, được thực hiện bởi Sở giao dịch hàng ngày.
Chứng quyền có bảo đảm tuy đem lại lợi nhuận rất cao nhưng cũng không kém phần rủi ro. Trước khi đầu tư, bạn hãy nghiên cứu thật kỹ và chấp nhận mọi rủi ro có thể xảy đến. Chúc bạn thành công!
